Thủy điện cột nước thấp: Triển vọng mới cho phát triển thủy điện tại Việt Nam
Được đánh giá là thủy điện xanh, thân thiện với môi trường - Công trình thủy điện cột nước thấp đầu tiên ở Việt Nam - Thủy điện Chiêm Hóa (Tuyên Quang) sẽ mở ra hướng đi mới cho phát triển thủy điện xanh ở Việt Nam.
Nhà máy Thủy điện Chiêm Hóa sẽ tận dụng khả năng điều tiết năm của nhà máy thủy điện bậc trên, khai thác và tận dụng nguồn thủy năng của sông Gâm phục vụ cho việc phát triển công nghiệp của tỉnh Tuyên Quang và các tỉnh lân cận, góp phần nâng công suất và sản lượng cho hệ thống điện quốc gia. Nhà máy thủy điện giống như một cây cầu vắt ngang qua dòng sông Gâm trong xanh hiền hòa, sẽ khó nhìn thấy sự chênh lệch của cột nước như các nhà máy thủy điện cột nước cao, nó gần như vẫn giữ nguyên dòng chảy tự nhiên.Ưu điểm của loại công nghệ này là tận dụng tối đa nguồn thuỷ năng trên các con sông lớn để phát điện, vì cột phát điện rất thấp, chỉ từ 2,5m. Kết cấu công trình đơn giản, ngập lụt ít, hầu như không phải di dân mà chỉ đền bù đất nông nghiệp ven sông suối. Thuỷ điện cột nước thấp điều tiết ngày, nên không ảnh hưởng lớn đến chế độ chảy tự nhiên của sông. Mực nước hồ thay đổi nhỏ trong ngày (0,5m) tạo ra cảnh quan đẹp và khu vực nuôi trồng thuỷ sản tốt.
Tổng mức đầu tư cho công trình Thủy điện Chiêm Hóa là 1.700 tỷ đồng. So với công trình thủy điện cột nước cao và trung bình thì giá thành cao hơn nhiều, vì phải sử dụng công nghệ tuabin Capsun. Tuy nhiên, đây vẫn là nguồn cung cấp điện năng rẻ hơn nhiều so với than và khí.
Triển vọng phát triển lớn ở Việt Nam
Ông Bùi Tiến Trung, Phó giám đốc Trung tâm tư vấn phát triển năng lượng – Viện Khoa học năng lượng nhận định: Những nhà máy thủy điện cột nước thấp góp phần khai thác triệt để được nguồn thủy năng và giảm bớt nguy cơ thiếu điện cho toàn bộ hệ thống. Thủy điện cột nước thấp chính là nguồn năng lượng xanh, năng lượng tái tạo không gây ảnh hưởng xấu đến môi trường sinh thái, tác động tích cực đến việc cải tạo môi trường tại những khu vực khô hạn. Qua các nghiên cứu và đánh giá cho thấy Việt Nam là một quốc gia có nguồn thủy năng dồi dào. Hiện nay, các công trình thủy điện cột nước cao và trung bình đã khai thác hết. Việc phát triển thủy điện cột nước thấp được đánh giá là giải pháp cho vấn đề khai thác hiệu quả và bền vững nguồn năng lượng tái tạo này.